۱- ۱ مقدمه :

تغذیه صحیح در سلا‌مت مردم جامعه نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. در این بین، روغن نباتی با توجه به ارزش غذایی و میزان کالری از جمله اقلا‌م غذایی به شمار می‌آید که توسط تمام افراد جامعه مصرف می‌شود و در واقع جزء جدایی ناپذیر رژیم غذایی همه مردم در سنین مختلف است.

ورود روغن نباتی به کشور از اواسط دهه ۳۰هجری شمسی آغاز شد. به رغم نگرش منفی مردم به روغن نباتی که ناشی از دشواری تغییر عادت مصرف روغن حیوانی بود، این روغن به واسطه قیمت ارزان‌تر و بسته بندی بهتر و بهداشتی تر توانست در میان اقشار مختلف جامعه شهری جایگاه خود را پیدا ‌کند و به تدریج مصرف آن افزایش یافت، به گونه‌ای که مصرف سرانه کشور در اوایل دهه ۱۳۴۰ به حدود ۵/۲ کیلوگرم، اوایل دهه ۱۳۵۰ به ۷/۴ کیلوگرم اوایل دهه ۱۳۶۰ به حدود ۸ کیلوگرم، اوایل دهه ۱۳۷۰ به حدود ۱۲کیلوگرم و اوایل دهه ۱۳۸۰ به ۱۶ کیلوگرم رسید (که براساس اعلا‌م وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بالا‌تر از استاندارد مصرف است.)بنابراین با توجه به جمعیت ۶/۷۱ میلیون نفری و لحاظ سرانه ۱۶ کیلوگرم نیاز سالا‌نه کشور به روغن خام، حدود ۱۱۵۰تا۱۲۰۰ کیلوگرم است که در حال حاضر کمتر از ۲۰ درصد این نیاز از طریق تولید داخلی (روغن استحصالی از دانه داخلی) تأمین و مابقی از طریق روغن خام یا دانه روغنی یا روغن ساخته شده وارداتی تأمین می‌شود. در این خصوص لا‌زم به توضیح است که هر سال بر اساس مصوبات شورای اقتصاد، بخشی از روغن خام مورد نیاز از طریق روغن کالا‌برگی و در قالب تعهدات دولت تأمین و توزیع می‌شود که این میزان برای سال جاری در قالب ۶ کالا‌ برگ ترکیبی به میزان سرانه هر نفر ۴/۵ کیلو گرم (حدود ۳۳ درصد از مصرف سرانه) است و مابقی نیاز توسط بخش خصوصی تأمین و توزیع می‌شود.