آسیب پذیری ساختمآن‌ها در برابر زلزله

زلزله به عنوان یکی از مخربترین بلایای طبیعی است که بشر همواره در طول دوران حیات خود با آن مواجه بوده و نگاهی به آمار و ارقام تلفات و خسارات ایجاد شده ناشی از بلایای طبیعی سهم عمده این اثر مخرب را در کل خرابیها و تلفات جانی نمایان میسازد. از ابتدای قرن بیستم تاکنون ۲/۴ میلیون نفر انسان بر اثر سوانح طبیعی جان خود را از دست دادهاند که از این میان ۵۱% به علت زمین لرزه میباشد که از میان کشته شدگان ۵/۸۵% آن مربوط به قاره آسیا و اقیانوسیه میباشد.
بنا به گزارش سازمان جهانی بهداشت از سال ۱۹۸۰تا ۱۹۸۵ ، ۵۶ زمین لرزه مهیب با ۲۸۴۰۴ نفرکشته و ۷۴۰۱۰ نفر زخمی و ۳۸۷۷۵۸۷ نفر حادثه دیده و ۲۳۴۲۵۷۵ نفر بی خانمان شده اند که در مجموع ۴۳۹/۳۹ میلیارد دلار خسارت به بار آورده است که قاره آسیا به علت عدم توجه به اقدامات پیشگیرانه و احتیاطی، سهم عمده‌ای از خسارتها را به خود اختصاص داده است. زمین لرزه ۲۷ ژوئن ۱۹۷۶ تانگ شان چین با ۶۵۰۰۰۰ نفر کشته و ۸۰۰۰۰۰ نفر زخمی این شهر صنعتی را به کلی ویران نمود.
کشور ایران به دلیل قرار گرفتن روی کمربند زلزله آلپ – هیمالیا از زمآن‌های بسیار قدیم شاهد زلزلههای مخرب فراوانی بوده است. شواهد تاریخی نشان میدهد که زلزله های شدید در بسیاری از شهرهای ایران رخ داده که خسارات مالی و تلفات سنگینی را بر جای گذاشته است که از این میان میتوان به زلزله ۴ نوامبر ۱۰۴۲ میلادی تبریز، زمین لرزه ۲ ژوئن ۱۰۵۲ میلادی سبزوار، زمین لرزه ماه می ۱۱۷۷ میلادی شهر ری و قزوین و در سالهای اخیر زلزلههای طبس ۱۳۷۵ منجیل ۱۳۶۹، زلزله ۱۳۵۷ اردبیل و ۱۳۸۲ شهر بم که یکی از مخرب‌ترين زلزله‌ها در كشورمان بوده است، اشاره نمود. با توجه به اینکه جدای از تلفات جانی این زمین لرزه خسارتهای اقتصادی زیادی به گروههای آسیب دیده و حکومتی وارد گردیده که جبران پذیر نمیباشد. کشور ایران به دلالیل مختلف از جمله شرایط اقلیمی گوناگون، بومی بودن مصالح ساخت و ساز و….دارای سبکهای گوناگون ساختمان سازی میباشد. ساختمان با قاب مرکب از نمونههای این ساختمآن‌ها محسوب میشود.
در این نوع ساختمان میانقاب‌ها نه تنها برای محافظت ازعوامل جوی استفاده میگردد، بلکه برای اختصاص فضا در معماری نیزکاربرد دارد.علاوه براینها در سختی و مقاومت سازه اثرگذار بوده و موجب افزایش آن كميت‌ها میگردد. در طراحی وآنالیز لرزهای سازهها در نظر نگرفتن اثر میانقاب‌ها ممکن است موقعیت مرکز جرم سازه را تغییر داده و موجب بوجودآمودن پیچش ناخواسته درسازه گردد ،درنتیجه نیروهای اضافی به سازه تحمیل شده واحتمال تخریب آنرا افزایش دهد. ولی معمولاً میانقاب‌ها علیرغم تأثیرشان برسیستم مقاوم دربرابرنیروهای جانبی به عنوان مولفههای سازهای طراحی نمیشوند. آئین‌نامههای کنونی ساخت ساختمآن‌های جدید نیز دستورالعملهای اندکی برای طراحی میانقاب‌ها دارند، اما تحقیقات اخیر که در ارتباط با نوسازی و مقاوم‌سازی لرزهای ساختمآن‌ها صورت گرفته، روشهای جدیدی را برای تعیین مقاومت میانقاب‌ها و تغییرمکآن‌های آن‌ها در برابر نیروهای جانبی زلزله (موازی یا عمود بر صفحه میانقاب‌ها) ارائه میدهند.

موضوعات مقاله آسیب پذیری سازه ها مقابل زلزله

فهرست مطالب