1-1 طرح مسأله
کشور های جهان اعم از توسعه یافته و یا در حال توسعه در برهه ی خاصی از زمان با پدیده افزایش جمعیت شهر نشینی مواجه بوده و یا خواهد بود.کشور های در حال توسعه که غالبا در دهه های اخیر اب این پدیده روبرو شده اند با مشکلات بیشتری در این عرصه مواجه هستند چرا که از یک سو نرخ شهر نشینی در آنها بیشتر از نرخ شهر نشینی کشور های در حال توسعه – در دوران اوج شهر نشینی است و از سوی دیگر قریب به اتفاق چنین کشور هایی با کمبود شدید منابع مالی مواجه اند.این امر با توجه به هزینه بر بودن طرح های معمول توسعه شهری این کشور ها را با معضل اساسی مواجه کرده است.
از مهمترین پیامد های چنین روند شهر نشینی در کنار عدم تأمین زیر ساخت های مناسب شهری برای ساکنین و مهاجرین شهر ها،به وجود امدن بافت های نامنظم و فرسوده پیرامون شهری و درون شهری است که معضلات متعدد اجتماعی،فرهنگی و اقتصادی را به دنبال خواهد داشت.این مسأله در کنار تبدیل شدن زمینی به یک منبع کمیاب اجتماعی در دهه های اخیر باعث شده است که استفاده بهینه از بافت های فرسوده که یکی از منابع اصلی تأمین زمینی دورن شهری است اهمیت ویژه ای بیابد.(Enemark,2004,26,27)شکل گیری و توسعه شهر ها در گذشته نه بر اساس برنامه ریزی شهری بلکه مبتنی بر نیاز های مقتضی جامعه خود صورت می گرفت . با گذشت زمان این شهر ها دیگر قادر به پاسخ گویی مناسب به شرایط پیچیده امروزی نمی باشد.به دلیل ناکارایی بخش های مختلف ،در مسیر تحولات اجتماعی قرار گرفته و دستخوش تغییراتی گاه سطحی و گاه بنیادین می شوند.
در پی توسعه رویه شهر ها و افزایش سریع جمعیت آنها بخش مرکزی شهر ها می رود که دچار رکود و انزوا گردد.در نتیجه در تاریخ و هویت ملی شهر ها رو به اضمحلال گذارد.(مرصومی،۳۸:۱۳۷۵)
در حال حاضر در کشور های ایران بیش از ۴۰ هزار بافت فرسوده شهری وجود دارد که با توجه به مشکلات متعدد بیان شده برای بافت فرسوده ،خصوصا زلزله خیز بودن ایران،این مسأله تبدیل به«تهدید » انسانی ،اجتماعی و اقتصادی برای کلانشهر ها شده است. لکن با در نظر گرفتن این امر که تنها راه خروج بسیاری معضلات کلان شهر ها احیا و بازسازی بهینه بافت های فرسوده شهری است،می توان این مسأله را فرصتی که در صورت اعمال سیاست های صحیح شهری می تواند تحولی اساسی را در جهت توسعه پایدار شده در پی داشته باشد.(عباسی و رضوی ۱۳۸۵)
شامل۴۵صفحه