چكيده:

جلوه هاي اهورا و اهريمن معرّفي كننده ي زيبايي ها در برابر زشتي هاي پادشاهان و پهلوانان و زنان و انسانهاي اهورايي ، الهي و آزاديخواه در برابر اشخاص اهريمني ، ستمگر ، زورگو و زياده خواه است ؛ در واقع بيانگر صف آرايي حق در برابر باطل و خوبي و نيكي در برابر زشتي ها و پليدي هاست .
در اين طرح تحقيقي به طور مشخّص به شناسايي چهره هاي اهورايي و اهريمني در شاهنامه ي فردوسي پرداخته شده و با دلايل و شواهد روشن علل اهورايي و اهريمني بودن آنها بيان شده است.

آميختگي نظم و نثر در يكجا و سادگي و صراحت در اين طرح زيبايي خاصّي به آن بخشيده است . جلوه هاي اهورا و اهريمني در حقيقت از درد و رنج انسانهاي خداپسند ، آزاده خواه ، شجاع و حق طلب حكايت دارد و از زشتي ها ، دروغ و نيرنگ ، خيانت ، ناپاكي و بيداد ، و قدرت و شهرت طلبي پادشاهان و سرداران توراني پرده بر مي دارد.

عملكرد و رفتار و خلق و خوي افراد در مسير تحقيق كاملاً آشكار است ، به طوريكه هر خواننده اي مي تواند با خواندن جلوه ها مفاهيم قابل ملاحظه اي درك و دريافت كند. ايران و ايراني كه همواره بر پاكي و بزرگ منشي معروف بوده اند در مقابل زياده خواهي ها ، ستمگريها و قدرت طلبي هاي تورانيان قرار مي گيرند و در واقع شاهنامه صحنه ي جنگ تمام عيار عدل و داد مقابل ظلم و بيداد است.
با ارايه ي اين طرح چهره ها و جلوه ها كاملا از هم متمايز شده است. مي توان گفت بازتابي از نحوه ي زندگي و كردار، رفتار، گفتار و پندار اشخاص در شاهنامه است. جلوه هاي نيك آن مي تواند به عنوان سر مشق انسانهاي آزاده و حق جو قرار گيرد.

مفاهيم آن حاكي از عبرت هاي تاريخي در مسير زمان بر خاسته از فطرت و دل انسانهاي آكاه و آزاده كه در مقابل طوفان هاي ستم و استبداد چون كوهي سر برافراشته و استوار به ياري حق و حقيقت به پا خاسته اند.