کتاب جغرافیای لرستان پیشکوه و پشتکوه

کتاب «جغرافیای لرستان پیشکوه و پشتکوه» یکی از منابع معتبر در زمینه بررسی جغرافیای این منطقه‌ی مهم ایران است. لرستان به خاطر موقعیت جغرافیایی خاص و تنوع طبیعی خود، یکی از مناطق جذاب برای مطالعه می‌باشد ، در گذشته، لرستان، به دو بخش پیشکوه و پشتکوه تقسیم می‌شده است. «لرستان پیشکوه» برابر با استان لرستان کنونی و «لرستان پشتکوه» برابر با استان ایلام فعلی است ، که در این کتاب مباحث مختلفی بررسی شده که در ادامه می‌توانید کلیات آن را ببینید.

بین استان لرستان و استان ایلام رشته کوه کبیرکوه قرار دارد که این ناحیه را به دو بخش تقسیم می‌کرده است.

مقدمه

این کتاب شامل اطلاعات جالبی درباره آثار باستانی لرستان است، از جمله پل‌های «شاپوری پل کشکان»، «پل دختر»، «پل گاومیشان»، قلعه خرم‌آباد، عمارت صخره‌ای «کبکان»، و دژ تاریخی «مُنگره». همچنین، اشاره نویسنده به فروش اشیای عتیقه جالب توجه است؛ زیرا نشان می‌دهد که بیش از ۱۰۰ سال پیش، غارت آثار باستانی این منطقه آغاز شده و متأسفانه هنوز هم ادامه دارد، هرچند به‌طور محدودتر.

لرستان یکی از مناطق باستانی ایران است که در طول هزاران سال، شاهد تمدن‌های درخشانی بوده است. آثار باقیمانده از دهات، شهرها، جاده‌ها، پل‌ها و دژهای باستانی، همه گواه این نکته هستند؛ اما با این حال، لرستان هنوز ناشناخته باقی مانده است. برای شناخت این منطقه و دیگر نقاط کشور، نیاز به مطالعه‌ای همه‌جانبه و همکاری متخصصان در رشته‌های مختلفی مانند باستان‌شناسی، تاریخ، مردم‌شناسی، جامعه‌شناسی و جغرافیا داریم. باستان‌شناسان و مورخان می‌توانند از طریق حفاری و بررسی اسناد، تغییرات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و دینی کشور را تحلیل کنند. در این راستا، مطالعات مردم‌شناسی و جامعه‌شناسی برای درک وضعیت کنونی لرستان و برنامه‌ریزی‌های آینده ضروری است، چرا که این منطقه در حال تجربه تغییرات بزرگ اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است و وارد عصر جدیدی شده که به شدت با یک قرن پیش متفاوت است.

تا کنون، مطالعات باستان‌شناسی به صورت محدود در چند محل انجام شده و اطلاعات قابل توجهی از دوره پیش از تاریخ به دست آمده؛ اما هنوز تحقیق عمیق‌تری درباره دوره تاریخی، از جمله آثار عیلامیان، کاسیت‌ها، مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان و دوره اسلامی، انجام نشده است. همچنین، مطالعات تاریخی به ویژه از آغاز دوره اسلامی، با توجه به شواهد موجود همچون کتاب‌ها، احکام، قباله‌ها و سنگ‌نوشته‌ها، به دقت بررسی نشده‌اند. این رساله که به وسیله یکی از ماموران قاجار با عنوان «جغرافیای لرستان» و به احتمال به فرمان ناصرالدین شاه در سال ۱۳۰۰ ق. نگاشته شده، در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود و چاپ کنونی از روی همین نسخه است.

مباحث اصلی کتاب

۱٫معرفی منطقه:
– کتاب با توضیحاتی دربارهٔ پیشکوه و پشتکوه شروع می‌شود و به بررسی ویژگی‌های جغرافیایی، آب و هوا، خاک، و منابع طبیعی این مناطق می‌پردازد.

۲٫جغرافیای طبیعی:
– بررسی اقلیم، رشته‌کوه‌ها، دره‌ها، و دیگر ویژگی‌های طبیعی اهمیت زیادی دارد. لرستان با دارا بودن کوه‌های مرتفع و رودخانه‌های خروشان، جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیری را ارائه می‌دهد.

۳٫جمعیت و فرهنگ:
– این بخش به بررسی جمعیت، قومیت‌ها، زبان‌ها، و آداب و رسوم اهالی منطقه می‌پردازد. تنوع فرهنگی و قومی لرستان یکی از جنبه‌های جالب توجه این کتاب است.

۴٫سکونت‌گاه‌ها:
– کتاب به تحلیل و بررسی مناطق مسکونی، ساختار شهرها و روستاها، و الگوهای سکونت‌گاهی می‌پردازد. این بخش دربارهٔ روند urbanization و تأثیرات آن بر زندگی مردم توضیحات جامعی ارائه می‌دهد.

۵٫اقتصاد:
– در این فصل، به بررسی فعالیت‌های اقتصادی منطقه، شامل کشاورزی، دام‌پروری، و صنایع محلی پرداخته می‌شود. همچنین، نقش گردشگری در اقتصاد لرستان و پتانسیل‌های آن نیز مورد توجه قرار می‌گیرد.

۶٫چالش‌ها و مسائل:
– کتاب به مشکلات زیست‌محیطی، اقتصادی، و اجتماعی که منطقه با آن‌ها مواجه است، می‌پردازد. این موضوع شامل بررسی آسیب‌ها و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود وضعیت منطقه می‌باشد.

اهمیت این کتاب

کتاب «جغرافیای لرستان پیشکوه و پشتکوه» به عنوان منبعی علمی و معتبر، می‌تواند به دانشجویان، محققان، و علاقه‌مندان به جغرافیا و فرهنگ منطقه کمک کند. این اثر نه تنها به گسترش دانش در مورد لرستان می‌افزاید، بلکه به تحلیل و بررسی چالش‌های این منطقه نیز می‌پردازد و راهکارهایی برای توسعه پایدار آن پیشنهاد می‌کند. 🌍📚

کلام پایانی : جغرافیای لرستان با تمام زیبایی‌ها و چالش‌هایش، همواره مورد توجه محققان و علاقه‌مندان به طبیعت و فرهنگ است و این کتاب به خوبی این نکات را منعکس می‌کند.