مقدمه
الف) اهمیت موضوع : ظهور اسلام منشاء تحولات بزرگی در تاریخ جهان گردید که بر همگان پوشیده نیست . تازیان در پرتو این آیین توانستند شاهنشاهی بزرگ ساسانی را از گردونه تاریخ خارج سازند و سرزمینهای بزرگی را از قلمرو روم شرقی تسخیر نمایند. اعراب به نام اسلام تمدن ایرانی را لگدمال تاراج خویش کردند، هر چند پس از مدتی بر ویرانه های آن به همت ایرانیان تمدن ایرانی- اسلامی دوباره پایه ریزی گردید. از آنجائیکه سرکوب شورشهای موسوم به ارتداد سرآغاز حرکت تهاجمی اعراب مسلمان به سرزمینهای  هم جوار بود، بررسی و تحلیل آن بخصوص نقشی که نتیجه این جنگها در ایجاد وحدت در میان اعراب شبه جزیره عربستان داشت اهمیتی فراوان دارد که متاسفانه در مطالعات تاریخی صدر اسلام مورخان معمولا از آن سرسری می گذرند.

فهرست مطالب
عنوان    صفحه
سپاس‌نامه     ث
مقدمه     ۱
معرفي منابع     ۵
بخش يكم: مبحث فقهي ارتداد     ۹
ـ بررسي مفاهيم و انواع ارتداد و احكام مربوط به آنها     ۹
ـ تعريف ارتداد     ۹
ـ انواع ارتداد     ۱۰
ـ شرايط احراز ارتداد     ۱۳
ـ سير تاريخي ارتداد در اسلام     ۱۴
ـ ارتداد در قرآن     ۱۷
ـ ارتداد در حديث     ۱۹
ـ راههاي اثبات ارتداد     ۲۱
ـ موجبات ارتداد     ۲۲
ـ مجازاتهاي ارتداد     ۲۴
بخش دوم: تحولات جامعه عربستان از پيش از اسلام تا مرگ پيامبر
ـ موقعيت جغرافيايي مناطق درگير در نبرد     ۳۰
ـ وضعيت سياسي جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام     ۳۱
ـ وضعيت اقتصادي جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام     ۳۴
ـ بافت فرهنگي و ديني جامعه عربستان در آستانه ظهور اسلام     ۳۶
ـ نتيجه تحليلي تحولات جامعه عربستان در آستانه‌ي ظهور پيامبر(ص)    ۴۲
جامعه عربستان در آستانه مرگ پيامبر
ـ وضعيت جامعه عربستان در آستانه مرگ پيامبر     ۴۵
ـ چگونگي ايمان اعراب و گسترش اسلام در شبه‌جزيره عربي     ۴۷
ـ اشرافيت قريش و آيين اسلام     ۴۹
بخش سوم: مساله جانشيني و وضعيت دولت اسلامي پس از مرگ پيامبر
ـ بررسي و نقد ديدگاههاي مختلف درباره جانشيني پيامبر     ۵۴
ـ زمينه‌هاي ذهني به قدرت رسيدن ابوبكر     ۵۹