چكيده

موضوع عرفان و تصوف،يكي از مهمترين مباحث بشري در طي قرون به شمار مي رود.ودر تمامي اديان نيز بدان توجه شده است.زنان عارف همپاي مردان نقش بسزايي در پيشبرد نهضت تصوف و عرفان اسلامي داشته اند.

اين پايان نامه ابتدا به بحث عرفان و تصوف و رابطۀ آن با اسلام ميپردازد.سپس زندگي يكي از زنان عارف بصره،به نام«رابعه عدويّه»(متوفي ۱۸۵يا۱۳۵ه.ق)را مورد بررسي قرار مي دهد.كه با عبادات خويش و ورود به طريقت الهي به مقامات عارفان دست يافت. گويند،او اولين كسي است كه معني و مفهوم حقيقي «حبّ الهي»را در تصوف اسلامي وارد كرده است.«حج»در ديدگاه وي فقط به قصد ديدار روي دوست انجام مي شود.او «حال مشاهده» را درك كرده است واز جمله زناني است كه تجرّد را بر تأهل برگزيد تا با آزادي و استقلال خويش در طريق تصوف به بالاترين درجات نائل شود.وي با صوفيان نامدار همعصر خويش چون:معاذةعدويه،حسن بصري،سفيان ثوري و…معاشرت داشت. رابعه را صاحب كراماتي دانسته اندكه برخي در تذكرةالاوليا عطار آمده است. او زني فاضل و خردمند بود،اشعار استواري به وي نسبت مي دهند.مناجات وسخنان حكمت آميز وي در كتب عرفاني نقل شده است.در برخي اشعار پارسي نيز از وي سخن رفته است.